نظرات
در سال های گذشته با مفهوم ماده آشنا شدید
به تمام آنچه در اطراف ماست و دارای جرم و حجم می باشند ماده می گویند
جرم : مقدار ماده تشکیل دهنده جسم است
حجم : مقدار فضایی که ماده اشتغال می کند
مواد اطراف ما دائما در حال تغییر هستند
این تغییرات گاهی بصورت طبیعی است و بدون دخالت انسان است : بارش باران ، زنگ زدن آهن ، خرد شدن سنگ ها در طبعت ، زرد شدن برگ درختان ، رسیدن میوه ، تشکیل برف ، ذوب یخ ، تبخیر آب ، فساد مواد ، کپک نان ، پوسیدن لباس ، تغییر رنگ فرش و پارچه ، ترشیدن ماست و....
گاهی با دخالت انسان است :
تهیه مربا ، پختن نان ، ساخت میز ، کندن چاه ، تهیه لباس ، ساخت خانه ، تهیه آسفالت ، کنده کاری روی سنگ ، تهیه رنگ دیوار ، آرد کردن گندم ، تهیه پلاستیک و لاستیک و قیر و.....
مواد دارای خواص متفاوت هستند :
رنگ ، بو ، مزه ، اندازه ، شکل ، حالت ، جنس و.....
تغییرات به دو گروه تقسیم می شوند :
تغییرات فیزیکی : در برخی تغییرات ممکن است شکل ، اندازه ، حالت ماده عوض شود ولی جنس ماده عوض نمی شود یعنی ماده به ماده جدیدی تبدیل نمی شود
مواد از حالتی به حالت دیکر تبدیل می شوند مثل مایع به گاز و جامد به مایع
مانند: تهیه لباس ( بریدن ، دوختن ، بافتن ) خرد کردن قند ، له کردن میوه ، بریدن چب ، تکه تکه کردن نان یا کاغذ ، تراشیدن چوب و سنگ ، شکستن شیشه و چوب ، حل شدن نمک و شکر در آب
تغییرات شیمیایی :
در برخی تغییرات ممکن است علاوه بر اندازه ، شکل و حالت ، رنگ و بو و مزه به طور کلی جنس ماده عوض شود و ماده به ماده جدیدی تبدیل شود
پختن نان و غذا و مربا ، تهیه دارو و ماست و سرکه و پنیر ، زرد شدن برگ درختان ، رسیدن میوه ، سوختن کاغذ و چوب ؛ زنگ زدن فلزات ، پوسیدن پارچه ، پوسیدن اجساد ، تغییر رنگ لباس و پرده و فرش در مقابل نور ، فساد مواد غذایی ، ترش شدن غذا و شیر
(دانستنی : ایجاد حباب ، تغییر رنگ و آزادشدن انرژی گرمایی از نشانه های تغییر شیمیایی است )
نکته :
هرگونه تغییر در رنگ ، بو ، مزه ممکن است شیمیایی نباشد
تغییر بوی آب وقتی گلاب به آن اضافه می کنیم
تغییر مزه ی آب وقتی به آن نمک یا شکر اضافه می کنیم
تغییر رنگ آب وقتی به آن رنگ خوراکی اضافه کردیم
نکته :
در برخی تغییرات هم تغییر فیزیکی و هم تغییر شیمیایی داریم
تهیه تخم مرغ ( شکستن تغییر فیزیکی ) پختن آن ( شیمیایی )
سوختن شمع ( ذوب تغییر فیزیکی ) سوختن ( تغییر شیمیایی )
تغییرات می توانند تند یا کند باشد
تغییرات فیزیکی کند : خرد شدن سنگ طی سالیان دراز
تغییرات فیزیکی سریع : حل شدن نمک ، الکل ، رنگ خوراکی در آب
تغییرات شیمیایی کند : زنگ زدن فلزات ( آهن ) ، فساد غذا ، پوسیدن برگ و اجساد
تغییرات شیمیایی سریع : سوختن گاز و نفت و چوب و کاغذ
تغییرات زنگ زدن آهن :
آهن و اغلب فلزات در مجاورات هوا و رطوبت زنگ می زنند
آهن زنگ می زند و به مرور زمان پوسیده می شود و مقاومتش کم می شود . این تغییر یک تغییر شیمیایی است
برای جلوگیری از زنگ زدن آهن :
روی آن رنگ می زنیم یا پوشش پلاستیکی می کشیم
نکته :
با گرما ، نور ، اکسیژن هوا ، اضافه کردن مواد و گذشت زمان می توان در مواد تغییر شیمیایی ایجاد کرد
گرما ( پختن غذا ، سوختن کبریت )
نور (غذاسازی گیاهان ، تغییر رنگ فرش )
اکسیژن هوا (زنگ زدن فلزات )
اضافه کردن مواد ( مایه خمیر به مخلوط آب و آرد )
گذشت زمان (فساد غذا ، پوسیدن برگ و اجساد )
تبدیل گندم به آرد
حل شده نمک در آب
خرد کردن قند
شکستن سنگ ها
خشک شدن میوه و سبزی
چرخه آب در طبیعت
مثالهایی از تغییر فیزیکی هستند
تغییر فصل ها جز تغییراتی هست که به سود زندگی انسان است
ماهیت ماده ندارد
ولی تغییراتی را شامل می شود که شیمیایی هست
مثل زرد شدن برگ درختان یا رسیدن میوه ها و ...
تغییرات شیمیایی :
تبدیل آرد به خمیر به کمک مخمر
(آرد و آب تنها فیزیکی است )
پختن تخم مرغ و غذا
تهیه ماست و پنیر از شیر
زرد شدن برگ درختان
تغییر رنگ میوه پس از پوست کندن
دگرگونی سنگ ها
هضم غذا
عملی که مایع لوله بازکن انجام می دهد
غذاسازی گیاهان
نظرات شما عزیزان: